คิดแบบ Social Sanction ไม่รู้ตัว

ต้องรอให้กระแสตกไปหน่อยนึง ไม่งั้นเดี๋ยวโดนคนคลั่งอนุเสาวรีย์เอาเลือดไปล้างเท้า สำหรับกรณีการโพสข้อความ Facebook จากผู้ใช้งานท่านหนึ่ง ที่ได้พูดถึงย่าโมซึ่งเป็นที่เคารพนับถือของคนโคราชว่า การไปกราบไหว้นั้นเป็นสิ่งที่ทำให้ย่าโมกลายเป็นความเชื่องมงาย ซึ่งความเป็นจริงแล้วย่าโมได้ถูกอ้างอิงประวัติศาสตร์ไว้ว่าเป็นวีรสตรี สำหรับเรื่องราวความเป็นมาเป็นไป เว็บ Drama Addict ได้ลงลำดับเหตุการณ์ไว้ชัดเจนในบทความเรื่องย่าโมรบพม่า

การทำ Social Control เป็นกระบวนการทางสังคมอย่างหนึ่งที่คนกลุ่มหนึ่งจะพยายามควบคุมบุคคลหรือกลุ่มคนให้ปฏิบัติเฉกเช่นเดียวกับตน ด้วยความต้องการที่จะเปลี่ยนแปลงหรือควบคุมบางอย่างเพื่อให้เป็นไปตามธรรมชาติ อยู่ในความสงบเรียบร้อย และเกิดความสงบสุข ซึ่งถ้าดูจากคำอธิบายแล้วถือว่าเป็นเรื่องที่ดูดีทีเดียว

แต่ Social Sanction เป็นพฤติกรรมในทางลบที่กลุ่มคนชุดหนึ่งพยายามหักล้าง หรือหักดิบแนวความคิดของบุคคลหรือกลุ่มคนด้วยวิธีการที่คุกคามทางร่างกายมากขึ้น เช่น การให้ร้าย, การขมขู่, การชิงเอาทรัพย์สิน, การทำร้ายร่างกาย, หรือการฆ่าผู้ที่ไม่เห็นด้วย ซึ่งในกรณีที่เกิดขึ้นในเมืองไทยหลายครั้งอาจจะสังเกตุเห็นว่าผลลัพธ์อยู่ในรูปแบบของ Social Sanction มากกว่าการเป็น Social Control

สื่อ Online ทั่วไปให้คำจำกัดความว่า 'ย่าโมเลี่ยน' คือผู้ที่มีความคิดสุดโต่ง แม้ในข้อความรูปภาพจะดูไม่รุนแรง แต่ผู้ Post comment ใน Page กลับเน้นความรุนแรงตั้งแต่ทำการข่มขู่ทำร้ายร่างกายถึงการขู่ฆ่าเป็นจำนวนมาก

ในต่างประเทศ มีกรณีการเสียชีวิตด้วยการฆ่าตัวตายของ Carolina Picchio เด็กหญิงวัย 14 ปีที่อิตาลี ที่กลุ่มสังคมออนไลน์ได้นำภาพที่น่าอับอายนำแสดงขึ้นบนอินเตอร์เน็ต ถือเป็นการกล่าวให้ร้าย ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาคสังคมและหน่วยงานราชการได้ไล่บี้และการนำเอาข้อความที่ไม่เหมาะสมออกในภายหลัง เดือดร้อนถึงบริษัท Facebook กันเลยทีเดียว

สำหรับในไทย ตัวอย่างที่เห็นผลประจักษ์ของ Social Sanction คือกรณีการทุบพระพรหมเมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2006 ซึ่งทุกฝ่ายต่างยินยอมให้เรื่องการเสียชีวิตของผู้ทุบทำลายเป็นเรื่องที่แล้วก็แล้วไป ซึ่งเป็นการก่อความรุนแรงเพื่อตอบโจทย์ให้กับผู้ที่ไม่พอใจ โดยไม่ต้องผ่านกระบวนการทางกฎหมายนั่นเอง

การจะให้ผู้คนมีความคิดในการทำ Social Control สำหรับคนไทยคงไม่ง่าย เพราะวัฒนธรรมและแนวความคิดของเรายังมีความเชื่อมั่นและศรัทธาอยู่เป็นตัวตั้ง ตราบใดที่เกิดการ "ขัดศรัทธา" แล้วคนกลุ่มใหญ่ยังมีความต้องการในการควบคุมไปในวิถีของตัวเองเท่านั้น คำตอบที่ง่ายและสั้นกว่าคือหักดิบกันไปเลยเพราะมันเป็น "ธรรมเนียมปฏิบัติ"

Written by Tiwakorn Laophulsuk