ชีวิตการทำงาน CIO บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน)

สำหรับคนวิชาชีพ IT เป้าหมายสูงสุดของหน้าที่การงานก็ต้องเป็น CIO ให้ได้ ในบทความนี้ผมยกแบบรายงานที่เคยเข้าไปสัมภาษณ์ CIO ของบริษัทการบินไทย ท่านสาโรจน์ ยุทธไตร ให้อ่านกันในหลายๆแง่มุม

สำหรับการสัมภาษณ์นี้ ต้องกราบขอบพระคุณท่านอาจารย์ผู้สอนวิชาการบริหารสารสนเทศ รศ.ดร.ประสงค์ ปราณีตพลกรัง ที่ผลักดันให้เรากล้าก้าวเข้าไปนั่งคุยกับ CIO ขององค์กรขนาดใหญ่นี้ได้ครับ

ความเป็นมาขององค์กร

บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) (Thai Airways International) เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคม ดำเนินกิจการในด้านการบินพาณิชย์ในประเทศ และระหว่างประเทศ ในฐานะสายการบินประจำชาติของประเทศไทย ภายใต้วิสัยทัศน์ของการเป็น “สายการบินอันดับแรกที่ลูกค้าเลือกใช้บริการ พร้อมด้วยสัมผัสของความเป็นไทย” (The First Choice Carrier with Touches of Thai) เริ่มบินเที่ยวแรกวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2503 โดยมีเที่ยวบินจากกรุงเทพฯ สู่จุดหมายปลายทางกว่า 600 แห่ง ใน 108 ประเทศทั่วโลก การบินไทย เป็นหนึ่งในสมาชิกก่อตั้งของเครือข่ายพันธมิตรสายการบินสตาร์อัลไล แอนซ์ (Star Alliance) ซึ่งเป็นคู่ค้าทางด้านกลยุทธ์กับสายการบินหลักอื่นๆ ของโลก ในประเทศไทยมีฉายาเรียกว่า เจ้าจำปี ซึ่งมีที่มาจากสัญลักษณ์ของการบินไทย การบินไทยได้ระดับความปลอดภัย "A" ซึ่งเป็นระดับที่ปลอดภัยที่สุด วัดจากสถิติสะสมตั้งแต่ พ.ศ. 2513 โดย Air Rankings Online 

ปัจจุบันบริษัท การบินไทยฯ มีบุคลากรอยู่ประมาณ 26,000 คน โดยมีบุคลากรปฏิบัติงานในฝ่ายเทคโนโลยีสารสนเทศประมาณ 300 กว่าคน

ฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ

ท่านผอ. สาโรจน์ ยุทธไตร CIO VZ ณ ขณะนั้น

ภายใต้โครงการองค์กรของบริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) จะมีฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ โดยมีชื่อเรียกอย่างย่อว่า VZ ซึ่งเป็นส่วนงานที่รับผิดชอบในการพัฒนาและให้บริการงานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศต่างๆ เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ใช้บริการทั้งในและนอกบริษัทฯ อย่างรวดเร็ว ทันสมัย และปลอดภัย ซึ่งดำเนินงานภายใต้สายกลยุทธ์และพัฒนาธุรกิจ และมีผู้อำนวยการใหญ่เป็นผู้บริหารควบคุมดูแลฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ ทั้งนี้ ผู้อำนวยการใหญ่ฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศคนปัจจุบัน คือ คุณสาโรจน์ ยุทธไตร ดำรงตำแหน่งเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2554

ฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ มีการดำเนินงานมาแล้วกว่า 30 ปีจนถึงปัจจุบัน ซึ่งเป็นที่ยอมรับกันว่า IT เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้การปฏิบัติงานเป็นไปอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ตลอดจนสามารถเสริมความแข็งแกร่งในการดำเนินธุรกิจของบริษัทฯ ได้เป็นอย่างดี ภายใต้วิสัยทัศน์ที่ว่า “เป็นผู้นำในการให้บริการทางด้านไอที ที่เป็นเลิศ เพื่อสนับสนุนยุทธศาสตร์การดำเนินธุรกิจของบริษัทฯ ในเชิงรุก” และมีพันธกิจสำคัญ คือ “เพิ่มศักยภาพการดำเนินธุรกิจของบริษัทฯ และการให้บริการลูกค้าด้วยนวตกรรมทางด้านไอที แบบบูรณาการ”

ความหมายของ VZ
เนื่องจากสายการบินไม่สามารถจะบินได้ทั่วโลก บางครั้งการบินไทย จะต้องส่งต่อผู้โดยสารไปยังสายการบินอื่นเพื่อไปยังสนามบินต่างๆ ดังนั้น การติดต่อประสานงานระหว่างสายการบินจึงมีการกำหนดรหัสมาตรฐานขึ้นมาใช้งาน โดยจะเป็นรหัสที่ประกอบไปด้วย 7 หลัก แบ่งเป็น 3 หลักแรก หมายถึง สถานที่  หลักที่ 5-6 เป็นรหัสที่ใช้เรียกกลุ่มงาน หรือฝ่าย  และ หลักที่ 6-7 เป็นรหัสของ สายการบิน  ดังนั้น BKKVZTG จึงหมายความถึง แผนกบริการสารสนเทศ (รหัส VZ) ของบริษัทการบินไทย (TG) มีสาขาตั้งอยู่ที่รหัสสนามบินกรุงเทพ (BKK) นั่นเอง  เวลาเรียกจะใช้คำว่า (VZ : Victor Zero)

ขอบเขตการดำเนินงานของฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ

ฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศจะปฏิบัติงานด้านสนับสนุนระบบทั้งหมด ยกเว้น การซ่อมบำรุงอุปกรณ์ด้าน IT ซึ่งภายในบริษัทการบินไทยฯ จะมีระบบสารสนเทศที่ใช้ภายในองค์กรซึ่งมีความแตกต่างกันประมาณ 300 ระบบ โดยบางระบบยังคงเป็นระบบเก่าที่ถูกพัฒนามาแล้วกว่า 30 ปี แล้วแต่ยังคงสามารถใช้งานได้อยู่ ซึ่งการทำ Migration ระบบต่างๆที่มีอยู่จึงเป็นเรื่องที่มีความท้าทายอย่างมาก เพราะผู้ใช้งานยังคงมีความเคยชินกับระบบเดิมมาก โดยมีระบบ Real-time Computer เป็นระบบแรกของสายการบิน

ทั้งนี้ บริษัทการบินไทย ฯ ได้เน้นระบบการ booking เป็นสำคัญเพราะเป็นระบบที่เป็นรายรับของบริษัท และในระหว่างเดียวกันก็ต้องพัฒนา  SAP เพื่อใช้ในการบริหารจัดการระบบบัญชีหลักของบริษัทด้วย

การจัดการบุคลากรด้าน IT

จากการที่มีบุคลากรด้าน IT อยู่กว่า 300 คน แต่ภาพรวมยังไม่เพียงพอต่อความต้องการในการแก้ไขปัญหาทั้งหมด เนื่องจากต้องมีการกระจายบุคคลเพื่อทำงานในสนามบิน และหน่วยงานย่อยต่างๆ อีกทั้งนโยบายการบริหาร ที่ยังไม่เพิ่มบุคลากร เพื่อควบคุมงบประมาณ จึงมีผลกระทบต่อการทำงานในบางส่วน

งบประมาณด้านการลงทุนทางด้านไอที

งบประมาณรายจ่ายของบริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) นั้น อันดับที่ 1 เป็นรายจ่ายของค่าน้ำมันเครื่องบิน และอันดับที่ 2 เป็นรายจ่ายทางด้านบุคคลากร ซึ่งงบประมาณสำหรับการลงทุน หรือพัฒนาทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศของบริษัทฯ การบินไทย คิดเป็นเพียง 1% ของการลงทุนทั้งหมดภายในองค์กร ดังนั้น ฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศจึงมีข้อจำกัดสำคัญในเรื่องของงบประมาณและบุคลากร

สืบเนื่องจากงบประมาณที่มีอยู่อย่างจำกัด ปัจจุบันจึงไม่มีการรับพนักงานใหม่ ซึ่งเกิดปัญหาพนักงานไม่เพียงพอในการปฏิบัติงาน อีกทั้งองค์กรได้มีการส่งเสริมพัฒนาบุคลากร โดยสนับสนุนการฝึกอบรมให้กับพนักงาน   บางครั้งจึงพบปัญหาสมองไหล และจากปัญหาอุทกภัย ทำให้งานส่วนใหญ่มีการดำเนินงานที่ล่าช้าสืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน

นโยบายและมาตราการอย่างไรในการป้องกันระบบสารสนเทศ

การป้องกันระบบสารสนเทศของการบินไทย จะดูแลโดยกลุ่มงาน VM ภายใต้แผนก Advance Research ซึ่งจะทำหน้าที่เป็นผู้ดูแลระบบความั่นคงปลอดภัยในระบบสารสนเทศด้านต่างๆ และเป็นผู้วางกรอบการทำงานเรื่องความปลอดภัยในภาพรวมให้ทั้งหน่วยงาน

การใช้ไอทีเพื่อประหยัดพลังงานและลดภาวะโลกร้อน Green IT

1) กิจกรรม Renovate Data Center จากปัญหาการจัดตั้ง Data Center และใช้งานมาเป็นเวลานาน ซึ่งเดิมการถอนการติดตั้ง จะนำเพียงอุปกรณ์ออกอย่างเดียว แต่ระบบสายเคเบิลจะไม่นำออกไปด้วย เมื่อสะสมไปเป็นเวลานานจึงเกิดปัญหาเรื่องความร้อน และมีผลกระทบต่อการติดตั้งระบบสายเคเบิลเส้นใหม่ จึงได้มีแผนในการรื้อออก ซึ่งในครั้งล่าสุดที่ทำก็สามารถนำสายเคเบิลที่ไม่ได้ใช้ออกได้เป็นจำนวนมาก

2) งานออกแบบอาคารลดการใช้พลังงาน เป็นโครงการที่ถูกเลื่อนออกมาเนื่องจากปัญหาอุทกภัย ที่จะมีการปรับปรุงรูปแบบอาคารใหม่ ที่ใช้พลังงานน้อยลง ทั้งในด้านระบบแสงสว่าง และเครื่องปรับอากาศ

บรยากาศการสัมภาษณ์

ผลงานเด่นแผนก VZ

ในส่วนงานด้านระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ  การบินไทยโดยพนักงานการบินไทย  ได้ออกแบบและพัฒนาซอฟท์แวร์ Cabin  Attendant  Pre-Flight Study and Briefing System และได้รับรางวัลชนะเลิศ ผลิตภัณฑ์ซอฟท์แวร์ดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2009   (Thailand ICT AWARDS 2009)  สาขาการท่องเที่ยวและการโรงแรม จัดโดยกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

ในมาตรฐานด้านธรรมภิบาล การบินไทยได้ใช้ ITIL เป็นแนวทางการปฏิบัติ แต่ไม่ได้มุ่งไปสู่การวัดผล แต่จะใช้เพื่อควบคุมกระบวนการทำงาน และระบบการตัดสินใจเป็นการภายใน

นอกจากนี้ ฝ่ายงานบริการเทคโนโลยีสารสนเทศ การบินไทยได้รับมอบใบรับรองมาตรฐานคุณภาพ ISO 9001 : 2000 Certificate จากสถาบัน BVQI (Bureau Veritas Quality International) เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2539 และได้รับมอบใบรับรองมาตรฐานคุณภาพ ISO 9001 : 2000 Certificate จากสถาบัน BVQI (Bureau Veritas Quality International) เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2548

เกี่ยวกับ ISO9000

ISO9000 หมายถึงมาตรฐานระบบคุณภาพ ที่องค์กรธุรกิจทั่วโลกเลือกใช้ เพื่อรับรอง "ระบบบริหารคุณภาพในการดำเนินงานขององค์กร" โดยมีแนวคิดสำคัญ คือ การจัดวางระบบการบริหาร เพื่อการสร้างความมั่นใจในคุณภาพ

แนวคิดในการบริหารจัดการ

ในส่วนสุดท้าย ท่านสาโรจน์ฯ ได้ให้แนวคิดในการบริหารจัดการ โดยเฉพาะการทำงานในระดับ CIO ว่า การอยู่ในตำแหน่งนี้การตัดสินใจถือเป็นสิ่งที่มีความสำคัญ เพราะคู่กับความรับผิดชอบที่มากด้วย และในงานสารสนเทศ ก็ถือว่าเป็นงานบริการ การทำงานทั้งหมด ก็คือเพื่อบริการให้กับองค์กรในภาพรวมนั่นเอง

ผอ.สาโรจน์ และทีมสัมภาษณ์ของเราจากศรีปทุม

สมาชิกกลุ่มสัมภาษณ์ น.ส.ธัญพิชชา บัวทอง, นายปิยะพงศ์ ทองบุญ, น.ส.ชนาภา หนูเพชร

นายทิวากรณ์ เหล่าพูลสุข เรียบเรียง 2-Jul-2012